Dzięki kooperacji polskich i czeskich władz gminnych, Fundacji Zielona Liga oraz WWF-Polska, inicjatywy na rzecz ochrony granicznych meandrów Odry przekształciły się z teoretycznej w praktyczną. W ramach projektu Przestrzeń dla rzeki opracowano plan terenowej lekcji oraz trasę ścieżki edukacyjnej dla polskich i czeskich uczniów. Ścieżka ta ma na celu przedstawienie uczniom rzadkich i zagrożonych gatunków dziko rosnących roślin i zwierząt oraz ich siedlisk. Przebieg ścieżki został zaplanowany tak, aby łączył się z oznaczonymi ścieżkami rowerowymi, dzięki czemu mogą z niej korzystać także turyści odwiedzający meandry.

Od 1998 roku WWF Polska i gmina Krzyżanowice pracują razem, aby zachować i chronić meandry graniczne Odry. W 2004 roku Wojewoda Śląski ogłosił te obszary o szczególnej wartości przyrodniczej obszarem chronionego krajobrazu. Obszar ten obejmuje liczne zakola rzeki Odry, a także grunty nadrzeczne, w tym łąki i fragmenty lasów zalewowych. Meandry Odry na terenie gminy Krzyżanowice między Chałupkami i Zabełkowem są unikalne, ponieważ występują tam rzadkie zbiorowiska roślinne chronione w skali europejskiej. Stwierdzono tu występowanie ponad 126 gatunków roślin oraz wiele zagrożonych gatunków zwierząt, takich jak rzadkie motyle, chrząszcze, różanka, piskorz, kumak górski, bóbr europejski, wydra rzeczna, zimorodek i sieweczka rzeczna. Na Odrze granicznej zachodzą procesy rzeczne, takie jak podmywanie brzegów, tworzenie się ławic, wysp żwirowych i starorzeczy, a nawet przerywanie zakrętów rzeki. W ramach projektu WWF Polska i gmina Krzyżanowice przygotowują ścieżki przyrodnicze i terenowe lekcje dla uczniów polskich i czeskich szkół, aby zwiększyć świadomość ekologiczną wśród młodzieży i mieszkańców regionu.

Dzięki unikalnym siedliskom przyrodniczym i różnorodności fauny i flory, obszar meandrów rzeki Odry został zgłoszony do ochrony w ramach sieci Natura 2000. Aby zabezpieczyć ciągły rozwój rzeki i ochronę przyrody, powstała koncepcja Przestrzeń dla rzeki, która ma na celu połączenie ochrony przyrody z wykorzystaniem doliny rzeki w celach użytkowych. Projekt ten jest realizowany przez WWF Polska, fundację Zielonej Ligi, Katedrę Botaniki Uniwersytetu Śląskiego oraz Urząd Gminy Krzyżanowice od 2005 roku. Aby przestrzeń dla rzeki spełniała swoje funkcje, uwzględnia potrzeby ochrony przed erozją i zalewami, jak również potrzeby ochrony mostów, dróg i budynków. W ramach projektu planowane są zmiany w sposobie zagospodarowania terenów nadrzecznych, takie jak wymiana, wykup lub dzierżawa gruntów narażonych na erozję boczną rzeki, które pomogą zminimalizować straty gospodarcze w przyszłości. 

Koncepcja Przestrzeń dla rzeki ma na celu zapewnienie rzekom wystarczającej przestrzeni, by zachować ważne procesy korytotwórcze, a jednocześnie zachować istniejącą infrastrukturę i uniknąć strat dla właścicieli prywatnych gruntów nadrzecznych. Tego typu rozwiązania są stosowane w innych krajach Europy, takich jak Francja, Szwajcaria, Austria i Niemcy. Ścieżka edukacyjna na obszarze Granicznych meandrów Odry została otwarta w październiku 2006 roku, przy wsparciu Urzędu Gminy Krzyżanowice, Starostwa Powiatowego w Raciborzu oraz fundacji Zielona Liga z Katowic.

Wirtualny spacer

Galeria zdjęć

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz

Ścieżka edukacyjna na Meandrach

Zobacz