Polskie atrakcje turystyczne
Przypałacowy park w Tworkowie
W sąsiedztwie dawnego pałacu w Tworkowie znajduje się powstały w XIV wieku park, z licznymi, starymi kasztanami, bukami i wiązami. Przechadzając się lipową aleją można dotrzeć do ulokowanego w centralnej części parku stawu, który stanowi końcowy element ścieżki sensorycznej wykonanej wedle założeń profesora Kneippa. Zasila ją woda z bijącego spod ziemi źródła. W parku zobaczyć można również wielowiekowy bluszcz oraz rzadkie gatunki roślin, takie jak zawilec żółty, czy czosnek niedźwiedzi.
W XIX wieku na Górnym Śląsku wiele zamków i pałaców zostało przebudowanych na piękne rezydencje szlacheckie, zastępując barokowe elementy neogotykiem, neorenesansem lub klasycyzmem. Wraz z tymi zmianami, otoczenie tych budowli zostało przekształcone w piękne parki, z dodatkiem nowych, importowanych gatunków drzew i krzewów. Piękne założenia parkowe można podziwiać w Rudach lub pobliskich Krzyżanowicach. Zamek w Tworkowie ma korzenie sięgające średniowiecza i jest położony na skarpie, niedaleko ujścia rzeki Psiny do Odry. Początkowo pełnił on funkcję obronną na granicy polsko-czeskiej, a w drugiej połowie XVI wieku przeszedł przebudowę w stylu renesansowym, uzupełniając swoją funkcjonalność o elementy rezydencjonalne. Kolejną przebudowę w stylu neorenesansowym przeprowadzono w drugiej połowie XIX wieku.
Historia parku przy zamku w Tworkowie zaczyna się od czasów, gdy Johann Friedrich von Eichendorff (1760-1815) był jego mieszkańcem. To on poszerzył stawy w pobliżu zamku, które dzisiaj są znane jako Hroza. W tamtych czasach na dworze pracował ogrodnik kwiatowy Antoni Walko, a park określany był jako rozległy. Oprócz tego, w pobliżu zamku znajdowały się ogrody pszczelniczy i owczarski, a także dwa młyny – leśny nad małą wodą i drugi nad stawami. W 1830 roku do zamku w Tworkowie przeprowadziła się Filipina hrabina von Cappy, która otrzymała niezamieszkały zamek i park.
W 1839 roku spadkobiercy Johanna założyli w zabudowaniach dworskich browar, który w 1852 roku przeszedł gruntowną modernizację. W 1874 roku rozpoczęto w nim produkcję piwa pilzneńskiego. W weekendy, od wiosny do jesieni, specjalne pociągi dowoziły gości z Raciborza do piwiarni i ogródka piwnego. W dni powszednie część parku była udostępniona browarowi, ale w niedziele i święta, Gustaw hrabia Saurma-Jeltsch, dzierżawca browaru, udostępniał go przyjezdnym. Jednak po zbudowaniu kręgielni w pobliżu stawów, część parku została zamknięta dla gości, ponieważ obecność obcych ludzi i hałas przeszkadzały małżonce Gustawa.
W parku, pomiędzy studzienkami, znajdowały się dwa kamienie nagrobne z piaskowca, które należały do Wacława Reiswitza i jego żony Marii Eleonory von Maltzan. Dziś w nisko położonym przypałacowym parku można podziwiać aleję lipową, buki, wiązy, a także interesujące okazy flory, takie jak zawilce żółte i czosnek niedźwiedzi. W 2018 i 2019 roku przeprowadzono prace pielęgnacyjne, uporządkowano szatę roślinną i zasadzono nowe gatunki roślin. Odtworzono również mały staw, wzmocniono jego brzegi kamieniami i obsadzono krzewami rododendronów. Poprowadzono cieki wodne z dwóch źródełek oraz wytyczono ścieżkę rekreacyjno-zdrowotną dla dzieci, według założeń Kneippa. W parku można spędzić miło czas na spacerze i odpoczynku, ciesząc się urodą natury.
W parku przy zamku w Tworkowie rośnie wiele drzew i krzewów, jednak jednym z najbardziej charakterystycznych gatunków jest bluszcz pospolity, który pokrywa wiele z nich swoimi zielonymi liśćmi. Bluszcz jest rośliną długowieczną i wolno rosnącą, a jednocześnie bardzo wytrzymałą i odporną na niesprzyjające warunki atmosferyczne. To zimozielone pnącze jest jedynym gatunkiem tego typu występującym w Polsce. W parku bluszcz pospolity rośnie na wielu wiekowych drzewach i krzewach, tworząc piękne i malownicze kompozycje. W czasie kwitnienia, które trwa od sierpnia do października, roślina wydziela intensywny zapach przyciągający owady zapylające. Owocujący bluszcz tworzy kuliste ciemnoniebieskie owoce, które są trujące dla ludzi, ale stanowią cenny pokarm dla ptaków, zwłaszcza pliszek i drozdów. W parku można podziwiać wiele ptaków, które przylatują tam w poszukiwaniu pożywienia i schronienia.
W parku w Tworkowie i Krzyżanowicach znajdują się piękne okazy drzew, w tym grabów, buków i dębów szypułkowych. Buki, które mają srebrzystą korę, tworzą w górach buczyny. Dęby szypułkowe są najdłużej żyjącymi drzewami liściastymi w Polsce i w parku w Tworkowie rosną jako solitery. Wśród nich jest jeden, który od 1970 r. jest chroniony jako pomnik przyrody. Cztery dęby mają pierśnicę około 470 cm, a wokół jednego z nich rosną jeżyny, dodając uroku całej kompozycji.
W parku w Tworkowie rosną wiekowe drzewa, w tym dęby szypułkowe, wiązy szypułkowe i buki pospolite. Wiąz szypułkowy charakteryzuje się niesymetrycznymi liśćmi i pękami gałęzi odroślowych. W okolicy dojrzałego drzewostanu występuje wiele gatunków geofitów wiosennych, wskazujących na historię tego miejsca i jego przyrodnicze bogactwo. Gatunki te zapylają się i rozmnażają trudniej w nowych zadrzewieniach. W parku można zobaczyć zawilce gajowe, złoć żółtą, ziarnopłon wiosenny, jasnotę purpurową oraz czosnek niedźwiedzi.
W 2018 roku park w Tworkowie przeszedł proces rewitalizacji, który przyniósł wiele nowych udogodnień dla odwiedzających. Dla dzieci wybudowano plac zabaw z zjeżdżalnią, a dla starszych osób utworzono kącik wypoczynkowy i oczko wodne. Wokół nowych elementów krajobrazu zasadzono wiele odmian drzew i krzewów ozdobnych, ale wymagają one czasu i opieki, aby dorównać wiekowym drzewom w parku. W rewitalizowanej części parku utworzono również trawniki.
Wirtualny spacer
Galeria zdjęć
Atrakcje turystyczne
Galeria zdjęć
ul. Główna 5
47-450 Krzyżanowice
tel. (32) 419 40 35
fax. (32) 419 42 34
e-mail: